Rouw is vaak zo ongrijpbaar. Iemand die ik begeleidde, verzuchtte laatst: "Ik snap niet waarom dit me zo raakt." Toen we samen in kaart brachten wat dit verlies allemaal had veranderd, volgde een diepe zucht: "Oh ja… dit is inderdaad veel." Het was een zucht van erkenning. Ineens begreep hij zichzelf beter.
Bij verlies verandert er vaak zoveel meer dan we op het eerste gezicht beseffen.
Als je vroeg in de zwangerschap een kindje verliest, verlies je niet alleen dat kindje of die zwangerschap. Je verliest ook de dromen die je had en misschien je zorgeloosheid bij een volgende zwangerschap.
Als je chronisch ziek wordt, kan dat betekenen dat je je werk verliest, je inkomen verandert en je leven op allerlei vlakken verschuift.
Bij ongewenste kinderloosheid – een verlies dat vaak onzichtbaar is voor de buitenwereld – verlies je ook een toekomstbeeld, vriendschappen omdat jullie levens zo verschillend worden, en soms zelfs je relatie omdat de pijn te groot is om samen te dragen.
Als een broer, zus of moeder overlijdt, verlies je niet alleen die persoon, maar ook de dynamiek van het gezin of de familie waar je deel van uitmaakt verandert.
En als een relatie eindigt, brengt dat niet alleen emotioneel verlies met zich mee, maar ook veranderingen in je woonsituatie, financiën en vriendschappen.
Sommige gevolgen zijn direct voelbaar, andere ontvouwen zich langzaam. Steeds opnieuw dat besef: "Ook dit nog…" Het is verlies op verlies.
Al die extra verliezen noemen we secundaire verliezen. En ook daar rouw je om. Het is zoveel meer dan dat eerste, zichtbare verlies.
Er woorden aan geven – het opschrijven of uitspreken – kan helpen om jezelf erkenning te geven voor alles wat je voelt. Het maakt het niet groter, want het is er allemaal al.
Hier aandacht voor hebben, om rouwen, geeft ruimte om ook verder te kunnen leven.
💛
Reactie plaatsen
Reacties